Badania sondażowe są dzisiaj powszechnie stosowane między innymi podczas wyborów prezydenckich. Zalicza się je do badań społecznych, których celem jest wyłonienie grupy badawczej z pewnej dużej populacji. Odpowiednio przeprowadzone sondaże pozwalają na uzyskanie rzetelnych i wiarygodnych wyników, które doskonale odzwierciedlają badaną rzeczywistość. Wśród stosowanych technik wymienia się przede wszystkim ankiety. To im przyjrzymy się dzisiaj bliżej.
Czym jest ankieta w badaniach sondażowych?
Kiedy mówimy o sondażach, najczęściej myślimy o ankietach. Definicji ankiety opracowano już bardzo wiele. Wśród tych najczęściej przytaczanych znajduje się ta stworzona przez Łobockiego. Według niego ankieta to arkusz, na którym znajdują się wydrukowane pytania i wolne miejsca, które przeznaczone są na wpisanie odpowiedzi bądź też arkusz, na którym znajdują się gotowe już odwiedzi. W tym drugim przypadku osoba badana sama wybiera tą odpowiedź, która w danym momencie jest według niej słuszna. Definicje ankiety opracowali również między innymi Pilch oraz Bauman. Wskazywali oni na to, że ankieta jest techniką gromadzenia informacji, a jej istotą jest samodzielne wypełnianie przez osobę badaną.
Jakie pytania mogą znajdować się w ankiecie?
Sondażowe badania społeczne to przede wszystkim pomiary prowadzone z chęci poznania postaw czy przekonań innych. W związku z tym w każdej ankiecie znajduje się szereg pytań, które dzieli się na:
-otwarte;
-półotwarte;
-zamknięte.
Pytania otwarte zapewniają osobie badanej całkowitą swobodę wypowiedzi. Nie ma tu żadnych podpowiedzi. Nic nie sugeruje więc odpowiedzi osobie badanej. Jeśli chodzi o pytania półotwarte, to osoba badana może skorzystać z wariantów odpowiedzi bądź udzielić jej samodzielnie. W przypadku pytań zamkniętych zadaniem osoby badanej jest zaznaczenie jednej z podanych odpowiedzi. Nie ma tu miejsca na żadną spontaniczną wypowiedź. W efekcie odpowiedzi są ujednolicone i zestandaryzowane. Istotnie ułatwia to analizę zebranych danych. Sprawia również, że czas badania jest istotnie krótszy niż wówczas, gdy ankieta obejmuje pytania otwarte.
Jakie muszą być pytania, które znajdują się w ankiecie?
Tworząc badania sondażowe, nie można zapominać, że zawarte w ankiecie pytania muszą być przede wszystkim konkretne, a ich interpretacja nie może pozostawiać żadnych wątpliwości. Respondent nie może mieć żadnych trudności ze zrozumieniem pytania. Tylko wówczas uzyskane odpowiedzi będą odzwierciedlały faktyczne postawy czy opinie badanych osób. Należy tak formułować pytania, aby nigdy nie sugerowały one odpowiedzi. Istotne jest również, aby nie zawierały one fachowych słów, które przez większość osób mogą być niezrozumiałe.